Cân bằng chính sách để phát huy tiềm năng xuất khẩu sản phẩm kinh tế số

Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) hiện đang xây dựng Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và Nghị định 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2013/NĐ-CP.

Theo đó, Dự thảo có những thay đổi lớn về các chính sách: quản lý trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội; cấp phép thiết lập mạng xã hội, trò chơi điện tử trên mạng, cung cấp dịch vụ nội dung trên mạng viễn thông di động; quản lý hoạt động cung cấp thông tin công cộng xuyên biên giới, tăng cường triển khai biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh thông tin trên mạng viễn thông, mạng Internet… với các quy định cụ thể về trách nhiệm của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet, mạng xã hội, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cung cấp thông tin trên mạng, doanh nghiệp cung cấp trò chơi điện tử trên mạng và nhiều quy định quan trọng khác.

VCCI tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Nghị định về quản lý dịch vụ Internet. Ảnh: H.D

Tại Hội thảo Góp ý dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) tổ chức vào sáng 8/9/2023 tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ TTTT cho biết, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung tới 86% nội dung tại Nghị định 72 và Nghị định 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 72.

Theo bà Huyền, Bộ TTTT đã hoàn thiện dự thảo Nghị định thay thế, bổ sung thêm một số nội dung mới để phù hợp với thực tiễn quản lý, không phát sinh thêm chính sách mới.

Về vấn đề này, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế (VCCI) cho rằng, những quy định tại Nghị định 72 rất được các nhà đầu tư, các tập đoàn lớn trong nước và quốc tế quan tâm theo dõi.

Theo ông Tuấn, Việt Nam là nước có độ phủ Internet cao với khoảng 70% triệu người sử dụng, chiếm 70% dân số. Hạ tầng viễn thông đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới mọi mặt đời sống và kinh doanh. Nhưng môi trường internet rất dễ xảy ra các hành vi tiêu cực, lan truyền nhanh nên cần có cơ chế kiểm soát.

“Vai trò của pháp luật để quản lý lĩnh vực này là rất cần thiết nhưng vấn đề là quản lý như thế nào, bởi nếu quản lý không khéo hoặc quản lý quá chặt có thể cản trở sự phát triển kinh tế số hiện nay. Việt Nam lại là quốc gia có nhiềm tiềm năng xuất khẩu các sản phẩm kinh tế số, công nghệ số giá trị cao…”, ông Đậu Anh Tuấn nêu rõ.

Vì thế, theo đại diện VCCI, các quy định cần đề ra theo hướng cân bằng, vừa đảm bảo vai trò quản lý của Nhà nước, vừa đảm bảo ngành công nghiệp số phát triển.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, vẫn còn những quy định đang đặt ra lo ngại dẫn đến “bảo hộ ngược”, tạo gánh nặng về chí phí tuân thủ cho các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp đặt trụ sở tại Việt Nam, trong khi chưa thể quản lý được các doanh nghiệp xuyên biên giới. Với các quy định như vậy, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ trở nên kém cạnh tranh hơn, gây ra hiện tượng các doanh nghiệp trong nước phải ra nước ngoài thành lập doanh nghiệp, tạo hiệu ứng không tốt cho kinh tế Việt Nam.

Ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) cho biết, Dự thảo được dự báo tác động đến hoạt động kinh doanh của DN viễn thông, cho thuê chỗ lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam.

Cụ thể là làm gia tăng chi phí tuân thủ của doanh nghiệp Việt Nam khi phải bố trí nhân sự chịu trách nhiệm giám sát, thu thập, phát hiện thông tin vi phạm pháp luật trên hạ tầng kĩ thuật; phải thiết kế quy trình nhận phản ánh, khiếu nại của người dùng về nội dung vi phạm pháp luật; phải thực hiện đăng kí lại hợp đồng mẫu cung cấp dịch vụ truy nhập internet…

Hơn nữa, theo Dự thảo, doanh nghiệp phải giám sát, phát hiện thông tin vi phạm pháp luật trên hạ tầng kĩ thuật của mình dẫn đến khả năng doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm liên đới với người dùng dịch vụ trong trường hợp người dùng dịch vụ đăng tải thông tin vi phạm pháp luật nhưng doanh nghiệp không phát hiện ra hoặc nhận biết được nội dung đó vi phạm pháp luật.

Trong khi đó, việc chủ động phát hiện và xác định nội dung vi phạm pháp luật đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư thêm nguồn lực để thực thi nghĩa vụ bởi doanh nghiệp không có nghiệp vụ của cơ quan tư pháp để xác định thông tin nào là loại thông tin vi phạm pháp luật, không có nghiệp vụ của cơ quan điều tra để giám sát, thu thập bằng chứng về thông tin vi phạm pháp luật.

Cũng góp ý về dự thảo, ông Vũ Tú Thành, Phó Giám đốc điều hành khu vực, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) cho hay, dự thảo Nghị định khá phức tạp, có phạm vi rộng và đòi hỏi những thay đổi quan trọng về kỹ thuật và hoạt động, do đó cần có giai đoạn chuyển tiếp thích hợp để các nhà cung cấp dịch vụ số có thời gian thực hiện những điều chỉnh cần thiết đối với dịch vụ tại Việt Nam của họ.

Hơn nữa, yêu cầu về lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam đối với các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới có tác động bất lợi đến an ninh, hạn chế đổi mới và tăng chi phí kinh doanh cho các tổ chức internet nước ngoài khi nỗ lực tuân thủ, dẫn đến chi phí có thể cao hơn cho các doanh nghiệp Việt Nam khi sử dụng các nền tảng này.

Từ ý kiến của các doanh nghiệp, đại diện Bộ TTTT và VCCI cho biết sẽ tiếp thu những góp ý, đề xuất để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định, từ đó giúp cập nhật, bổ sung, điều chỉnh cho các quy định của pháp luật hiện hành về quản lý việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng... phù hợp với hoạt động kinh doanh và thông lệ quốc tế.