Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cứu thai nhi dị tật tim bẩm sinh nặng hiếm gặp

BS.CKI Vũ Năng Phúc, Trưởng khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, sau 3 tháng mổ tim hở sửa hoàn toàn dị tật hở van 3 lá nặng (Ebstein type C), bệnh nhi L.N (7 tháng tuổi, ngụ Long An) hoàn toàn khỏe mạnh, tăng trưởng tốt, chức năng tim ổn định và tiếp tục theo dõi định kỳ mỗi tháng.

Ở tuần thai 16, chị M. (mẹ bé) bàng hoàng khi bác sĩ thông báo thai nhi mắc dị tật tim bẩm sinh. Thăm khám tim mạch chuyên sâu, bác sĩ chẩn đoán thai nhi bị bất thường Ebstein type C gây hở van 3 lá nặng. Đây là dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp được các bác sĩ đánh giá là “cáo đội lốt cừu” vì không biểu hiện triệu chứng nhưng nguy hiểm, gây hở van ba lá nặng, dẫn đến suy tim nhanh chóng sau sinh. Bệnh chiếm tỷ lệ 1/200.000 trẻ sơ sinh sống và dưới 1% trong nhóm bệnh tim bẩm sinh.

“Khi nghe chúng tôi giải thích tình trạng phức tạp của bệnh lý, ba mẹ bé đãkhóc vì cơ hội rất mong manh. Sau hội chẩn liên chuyên khoa Sản, Sơ sinh và Tim mạch Nhi, chúng tôi quyết tâm ‘bước tiếp’ bằng việc theo dõi sản khoa chặt chẽ, siêu âm tim thai hàng tuần đến khi bé chào đời và hồi sức ngay tại phòng sinh”, bác sĩ Phúc chia sẻ.

Ở tuần thai 39, mẹ chuyển dạ sinh thường, bé gái chào đời nặng 2,9kg. Bé được chăm sóc, hồi sức ngay tại phòng sinh. Kết quả siêu âm tim xác định, bé bị suy tim rất nặng (độ 3), hở van ba lá nặng do bất thường Ebstein với buồng nhĩ phình to và dính nhiều lá van.

Bác sĩ Vũ Năng Phúc cho biết, điều trị suy tim nặng ở trẻ sơ sinh rất khó, bé có thể tiến triển tím nặng, ngừng tim. Tuy nhiên, để thực hiện ca mổ, cân nặng của bé cần đủ 6kg. Nếu phẫu thuật muộn, bé có thể suy tim cấp, tử vong bất cứ lúc nào.

“Trong 3 tháng đầu, không chỉ gia đình lo lắng màcác bác sĩ cũng cực kỳ căng thẳng, chúng tôi luôn trong tư thế sẵn sàng can thiệp mởống động mạch nếu bé bị tím nặng. Bác sĩ tim mạch nhi siêu âm tim, điều chỉnh thuốc hàng tuần; bác sĩ sơ sinh chăm sóc tích cực, hỗ trợ dinh dưỡng tối ưu để bé tăng trưởng tốt. Mỗi 100 gram bé tăng được là niềm vui của cả gia đình và ekip”, BS.CKI Phạm Thục Minh Thủy, khoa Tim bẩm sinh chia sẻ.

Từ sau tháng thứ 3, nhờ đáp ứng tốt với thuốc điều trị, những triệu chứng suy tim cải thiện dần, bé tăng cân đều đặn, giảm thở mệt. Đến tháng thứ 7, bé nặng hơn 6kg, cả ekip bác sĩ và gia đình vỡ òa hạnh phúc. Bé bước vào ca phẫu thuật đầu đời sửa van 3 lá hở nặng.

BS.CKI Phạm Thục Minh Thủy siêu âm tim cho bé L.N vào tuần đầu tiên sau khi xuất viện. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Xác định ca mổ vô cùng phức tạp, bé có thể ngưng tim trên bàn mổ, bệnh viện sắp xếp ekip gây mê, hồi sức dày dạn kinh nghiệm nhất, chuẩn bị hệ thống ECMO để có thể hồi sức tim phổi kịp thời. ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên, chuyên gia phẫu thuật Tim bẩm sinh, cho biết, các bác sĩ áp dụng kỹ thuật mổ hở ít xâm lấn - đường mổ nhỏ chỉ 3-4cm (phương pháp truyền thống từ 6-7cm) giúp hạn chế chảy máu, giảm đau, nhiễm trùng, sẹo xấu, biến dạng lồng ngực...

Hơn nữa, kết hợp phương pháp gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP), bé được giảm đau hiệu quả, hạn chế sử dụng morphin sau mổ, tránh tình trạng nghiện thuốc, suy hô hấp, tăng nhạy cảm đau về lâu dài… Kết quả siêu âm sau phẫu thuật cho thấy, van ba lá hoạt động tốt, giữ được cấu trúc tim bốn buồng như bình thường. Bé tiếp tục dùng thuốc hỗ trợ hồi phục tim sau mổ và được theo dõi định kỳ tại khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch.

ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên và các bác sĩ thực hiện kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn - đường mổ nhỏ cho bé lúc 7 tháng tuổi. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Tại Bệnhviện Tâm Anh, trẻ mổ tim bẩm sinh được chăm sóc trong phòng hậu phẫu riêng biệt, được bác sĩ, điều dưỡng theo dõi chặt chẽ 24/24 nhằm hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm trùng, khỏe mạnh, xuất viện sớm sau 3-5 ngày.

“Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa Sản, Sơ sinh và Tim mạch Nhi đã giúp chúng tôi theo dõi sát sao tình trạng của bé từ lúc trong bào thai, sau sinh, chăm sóc sau mổ và theo dõi chặt chẽ sức khỏe sau này. Đó là một quy trình liên hoàn, khép kín mà không phải bệnh viện nào cũng có thể làm được”, bác sĩ Vũ Năng Phúc nói.

Nếu như trước đây, các trường hợp hở van tim chỉ được phát hiện và phẫu thuật khi có triệu chứng ngất, tím tái, suy tim… thì hiện nay, nhờ kỹ thuật siêu âm tim thai tiên tiến, dị tật tim bẩm sinh nặng này có thể được phát hiện từ tuần thứ 16 thai kỳ. Nhờ đó, các bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ trong suốt thai kỳ và ngay sau sinh, đồng thời lên kế hoạch phẫu thuật sớm vào thời điểm thuận lợi nhất.