Sửa Luật 69 để phát huy hiệu quả vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp
Mục đích của việc sửa Luật số 69 là hoàn thiện hệ thống thể chế đồng bộ, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đơn giản thủ tục hành chính, minh bạch, chặt chẽ, hiệu quả Ảnh: ST |
Bất cập trong nội hàm vốn nhà nước kéo theo nhiều bất cập khác
Qua 6 năm thi hành, Luật số 69/2014/QH13 và các văn bản hướng dẫn đã tạo lập được khung khổ pháp lý tương đối đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, điều chỉnh toàn diện hoạt động cho việc đầu tư vốn nhà nước vào sản xuất kinh doanh tại DN; cơ chế, chính sách quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã được xây dựng đồng bộ, từng bước phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế và yêu cầu đổi mới, hội nhập, đảm bảo tôn trọng và nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của DN.
Theo Bộ Tài chính, phạm vi đầu tư vốn nhà nước vào DN được thu hẹp, không còn dàn trải và chỉ tập trung đầu tư vào DN thuộc 4 lĩnh vực: cung ứng sản phẩm dịch vụ công ích thiết yếu xã hội; hoạt động trong lĩnh vực trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh; hoạt động trong lĩnh vực độc quyền tự nhiên; ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn.
Trong giai đoạn 2016-2019, Nhà nước đã đầu tư 138.443,45 tỷ đồng vào các DN gồm DNNN và công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên. Trong giai đoạn vừa qua, các DNNN có sự tăng trưởng đáng kể về quy mô DN và có đóng góp số thu cho ngân sách nhà nước (NSNN). Tổng hợp theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương tính đến ngày 31/12/2020, cả nước có 807 DN có vốn góp của Nhà nước. Tổng tài sản của các DN là gần 3,7 triệu tỷ đồng, tăng 1% so với thực hiện năm 2019. Vốn chủ sở hữu của các DN là hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 1% so với thực hiện năm 2019. Tổng vốn Nhà nước đang đầu tư tại 807 DN là gần 1,6 triệu tỷ đồng, tăng 2% so với thực hiện năm 2019.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng cho hay, việc thực hiện Luật 69 thời gian qua còn nhiều bất cập. Trong đó, việc xác định nội hàm quản lý đối với vốn nhà nước đã đầu tư vào DN chưa được xuyên suốt, còn đồng nhất vốn và tài sản của DN có vốn Nhà nước là vốn tài sản của Nhà nước dẫn tới còn can thiệp trực tiếp vào hoạt động và quản trị sản xuất kinh doanh của DN, không thông qua cơ quan đại diện chủ sở hữu, người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại DN, người đại diện vốn để thực hiện các quyền của nhà đầu tư vốn (góp vốn) vào DN. Khái niệm vốn nhà nước tại DN còn bất cập ngay trong nội hàm. Phạm vi điều chỉnh chưa bao gồm nội dung cơ cấu lại vốn nhà nước tại DN. Một số nội dung về quản trị tại DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ (DN F1) còn bất cập như việc DN F1 cho vay đối với các doanh nghiệp có vốn góp của mình (DN F2); thẩm quyền quyết định việc đầu tư, xây dựng, mua, bán tài sản cố định của DN dựa vào giá trị vốn chủ sở hữu trên báo cáo tài chính và tham chiếu phân cấp mức vốn của dự án theo Luật Đầu tư công...
Đảm bảo đầy đủ quyền tự chủ của DN
Mục đích của việc sửa Luật số 69 là hoàn thiện hệ thống thể chế đồng bộ, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đơn giản thủ tục hành chính, minh bạch, chặt chẽ, hiệu quả trong quản lý, giám sát và hoạt động trong việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại DN; nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại DN; tăng cường công tác quản lý, giám sát việc sử dụng vốn Nhà nước đúng mục đích, đúng đối tượng; tách bạch, phân định rõ chức năng chủ sở hữu tài sản, vốn của Nhà nước với chức năng quản lý nhà nước đối với mọi loại hình DN, chức năng quản trị kinh doanh của DNNN. Cùng với đó, quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu nhà nước đối với DNNN thực hiện theo nguyên tắc nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của DN theo cơ chế thị trường, cạnh tranh, bình đẳng. Để đạt được mục tiêu đó, đề cương xây dựng Luật làm rõ khái niệm vốn nhà nước, vốn DN, vốn đầu tư của chủ sở hữu nhà nước vào DN.
Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, tổng kết các dự án đầu tư kém hiệu quả trong thời gian qua như dự án đầu tư mở rộng nhà máy Gang thép Thái Nguyên cùng với hàng loạt dự án đầu tư của Bộ Công Thương... cho thấy, việc thực hiện quyền của chủ sở hữu, việc giám sát sử dụng vốn hiệu quả còn kém, do đó, việc sửa đổi Luật 69 là vấn đề cấp thiết hiện nay. Bên cạnh đó, Việt Nam đã tham gia ký kết Hiệp định EVFTA, Hiệp định CPTPP, các hiệp định này đều có 1 chương quy định về quản lý DNNN, qua đó cần phải sửa đổi những quy định về đầu tư vốn nhà nước vào DN để đảm bảo phù hợp với các điều ước đã cam kết.
Đặc biệt, chuyên gia Lê Đăng Doanh nhấn mạnh, khi đã đầu tư vào DN thì phải tôn trọng quyền tự chủ trong đầu tư, kinh doanh của DN. Các cơ quan chủ quản không nên lợi dụng vị thế của mình để can thiệp sâu vào hoạt động của DN. “Cần tôn trọng đầy đủ quyền tự chủ trong kinh doanh của DN để DN phát huy lợi thế, tính năng động và vai trò của DN, qua đó phát huy hiệu quả vốn nhà nước đầu tư vào DN. Đối với chủ sở hữu, chỉ làm công việc quản lý vốn, không nên can thiệp vào các hoạt động khác của DN. Thời gian qua, DN đang chịu nhiều sự can thiệp, gửi gắm, dựa dẫm của các cơ quan cấp trên. Với việc sửa đổi Luật 69, DNNN, DN có vốn đầu tư của nhà nước sẽ phát huy hiệu quả hơn, thể hiện vai trò của mình, số vốn nhà nước đầu tư vào DN, tài sản của DN sẽ được sử dụng hiệu quả trong khuôn khổ của cạnh tranh quốc tế và Cách mạng công nghiệp 4.0”, chuyên gia Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.
Liên quan đến vấn đề này, theo định hướng sửa Luật 69, Nhà nước xác định là một nhà đầu tư vốn, không can thiệp hành chính trực tiếp vào hoạt động và quản trị sản xuất kinh doanh của DN mà thông qua cơ quan đại diện chủ sở hữu, người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại DN, người đại diện vốn để thực hiện các quyền của nhà đầu tư vốn (góp vốn) vào DN. Cơ quan đại diện chủ sở hữu và người đại diện thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu theo quy định của Luật DN đối với DN có vốn Nhà nước đầu tư.
Tin liên quan
Doanh nghiệp Ấn Độ quan tâm, hợp tác với Cảng Long An
22:11 | 11/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Bộ Tài chính dự kiến tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Singapore vào tháng 7
21:05 | 10/05/2024 Chứng khoán
Song hành chuyển đổi số, chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp phát triển bền vững
21:42 | 10/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Doanh nghiệp bất động sản chiếm 55% trái phiếu doanh nghiệp
22:12 | 11/05/2024 Chứng khoán
AI, Big Data hỗ trợ đắc lực cho quản lý tuân thủ pháp luật thuế
15:33 | 11/05/2024 Thuế - Kho bạc
Bộ Tài chính đảm an toàn thông tin theo mô hình 4 lớp
15:25 | 11/05/2024 Tài chính
Tăng cường chức năng cảnh báo trong quản lý hóa đơn điện tử
21:34 | 10/05/2024 Thuế - Kho bạc
Bổ nhiệm ông Bùi Hoàng Hải giữ chức Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán
20:49 | 10/05/2024 Chứng khoán
Sau 6 năm tăng liên tục, thu thuế TNCN từ chuyển nhượng bất động sản giảm mạnh
20:45 | 10/05/2024 Thuế - Kho bạc
Nhiều giải pháp quản lý thuế đối với thương mại điện tử
14:46 | 10/05/2024 Tài chính
Nâng cao năng lực công ty chứng khoán trong thực hiện không ký quỹ trước giao dịch
13:25 | 10/05/2024 Tài chính
Ngành Thuế nâng cấp ứng dụng eTax Mobile
08:34 | 10/05/2024 Thuế - Kho bạc
Ngành Thuế đã tiếp nhận, xử lý 7,48 tỷ hóa đơn điện tử
08:33 | 10/05/2024 Thuế - Kho bạc
Lựa chọn thời điểm điều chỉnh giá phù hợp để kiểm soát lạm phát
07:15 | 10/05/2024 Tài chính
Hải Phòng: Thu ngân sách đạt hơn 40.000 tỷ đồng
14:32 | 09/05/2024 Tài chính
Loạt giải pháp nâng cao kết quả cải cách hành chính ngành Tài chính
18:13 | 08/05/2024 Tài chính
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
NHNN sẽ tiếp tục đấu thầu bán vàng với khối lượng và tần suất phù hợp
Doanh nghiệp quản lý hạ tầng đường sắt được giữ lại 80% khoản thu từ dịch vụ
Khai thác tiềm năng từ cảng biển lớn nhất Đồng Nai
Thành lập doanh nghiệp để đưa 18 người trốn đi nước ngoài
Chính sách thuế và mã số HS đối với mặt hàng đại táo
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Ngành Hải quan: Thu ngân sách tháng 4 tăng 4,5% so với tháng 3
10:24 | 05/05/2024 Hải quan